Succesvolle pilot ‘Sensoren in de openbare ruimte’
Slimme sensoren, slimme keuzes: IBD's stap naar een datagedreven toekomst
Hoe kan data hittestress verminderen, stadsplanning verbeteren en de leefomgeving aangenamer maken? IBD laat zien dat slimme sensoren de sleutel kunnen zijn. Met een succesvolle pilot in Dordrecht verzamelden we waardevolle inzichten, die de basis leggen voor datagedreven werken in de openbare ruimte. Projectingenieurs Marcel van den Dijssel en Stefan Michiels delen hun ervaringen: wat hebben we geleerd? En hoe werken we toe naar een digitale toekomst?
Van pilot naar solide basis
Wat begon als een experiment met 20 klimaatsensoren, is uitgegroeid tot een fundament voor datagedreven werken. "Data is de toekomst," zegt Marcel. "Daar zijn we ons heel bewust van. Met deze pilot wilden we ontdekken hoe sensoren kunnen bijdragen aan betere adviezen, en hoe we data structureel kunnen inzetten tijdens onze projecten."
De pilot startte begin dit jaar en had drie doelen: een betrouwbaar datanetwerk opzetten, leren omgaan met sensoren en tastbare inzichten verzamelen over de invloed van de omgeving op het klimaat. "Het heeft z’n vruchten afgeworpen”, vult Stefan aan. "We hebben een stabiele basis gecreëerd en kunnen nu verder bouwen.”
"Data is de toekomst. Met deze pilot wilden we ontdekken hoe sensoren kunnen bijdragen aan betere adviezen, en hoe we data structureel kunnen inzetten tijdens onze projecten."
Slimme sensoren in vogelhuisjes
We kozen voor sensoren van Streamline, die temperatuur, luchtvochtigheid, luchtdruk en CO₂ meten. Stefan: “Ze hebben een batterijduur van 3 jaar bij een datafrequentie van om de 10 minuten, zijn oplaadbaar, en makkelijk te (ver)plaatsen.” Wat ze niet zijn, is waterdicht. Daar heeft IBD creatieve oplossingen voor bedacht: “De meeste sensoren kregen vogelhuisjes als behuizing. Maar op plekken zoals lichtmasten hebben we een kunststof kabeldoos gebruikt.”
De sensoren zijn verspreid over 20 locaties in Dordrecht. Van groene parken tot volledig verharde gebieden. Marcel: "Zo krijgen we een breed beeld van hoe verschillende omgevingen het klimaat kunnen beïnvloeden. Welke impact heeft asfalt op temperatuur? Hoeveel koeling levert extra beplanting? Dit soort vragen kunnen we nu met data beantwoorden.”
Onderbuikgevoel wordt onderbouwing
Een van de belangrijkste lessen uit de pilot? Data helpt ons om adviezen te onderbouwen. Stefan: "Iedereen weet wel dat groen helpt om hittestress te verminderen. Maar dankzij sensoren kunnen we dat nu aantonen met feiten. Het geeft ons concrete inzichten om bijvoorbeeld te bepalen waar extra beplanting nodig is, en of dat daadwerkelijk effect heeft.”
"Iedereen weet wel dat groen helpt om hittestress te verminderen. Maar dankzij sensoren kunnen we dat nu aantonen met feiten."
De pilot helpt ons ook om onze datagedreven aanpak verder te professionaliseren. Marcel: "Daarbij gaat het niet alleen om het verzamelen van data, maar ook om het ontsluiten ervan. Dat is waar we nu de meeste winst kunnen boeken."
Betrouwbaar LORA-netwerk, grootste plannen
Het verzamelen gaat via een betrouwbaar LORA-netwerk, waarna het wordt gevisualiseerd in een dashboard van Scamander. Marcel: "Elke 10 minuten stuurt de sensor een signaal naar het LORA-netwerk. Dit netwerk blijkt verrassend stabiel en betrouwbaar: 95% van de verzonden data komt direct binnen. En dat betekent dat we kunnen uitbreiden met complexere sensoren die meer van het netwerk vragen, zoals bijvoorbeeld een fijnstofmeter of weerstation.”
“We hebben een stabiel basisnetwerk, en kunnen nu uitbreiden.”
Uitdagingen en toekomst
Op het gebied van data-ontsluiting liggen er nog uitdagingen. De verwerking en interpretatie van ruwe data vragen om structurele oplossingen. Stefan: “We moeten beslissen of we dit soort projecten volledig zelf willen beheren, of dat we blijven samenwerken met marktpartijen zoals Scamander. Om alles in eigen beheer te houden, hebben we tijd en capaciteit nodig. De vraag is ook: Wat willen we wel en niet doen op dit gebied? Hoe voegt het echt iets toe – voor ons én onze klanten?"
Sceptici zijn om
De pilot heeft niet alleen praktische inzichten opgeleverd, maar ook de meerwaarde van data aangetoond - binnen IBD zelf en daarbuiten. Marcel: "In het begin waren mensen sceptisch, maar zodra de eerste data binnenkwam, zagen ze mogelijkheden. Nu is het zaak om door te pakken en te laten zien dat data geen bedreiging is, maar een hulpmiddel om slimmer en efficiënter te werken. Het kan je werk echt makkelijker maken."
"We willen laten zien dat data geen bedreiging is, maar een hulpmiddel om slimmer en efficiënter te werken. Het kan je werk echt makkelijker maken."
IBD denkt met je mee
Dit project is onderdeel van IBD’s ambitie ‘Digitaal excellent’. Benieuwd hoe data jouw werk kan versterken? Of heb je een idee of wens om data te meten, en wil je hulp bij het vinden van de juiste sensor en het ontsluiten van data? We delen onze kennis graag. Neem contact op met Stefan Michiels of Marcel van den Dijssel.