Het gezicht achter: Team Ontwerp en Inrichting Openbare Ruimte

Waar Jan vroeger als hovenier echt dagelijks in het groen stond, heeft hij zich met de jaren doorontwikkeld tot adviseur Groen en Leefomgeving. Jan de Geus is sinds 2007 werkzaam bij het IBD, voorheen als projectleider en de laatste twee jaar als Senior Adviseur Groen en Leefomgeving. ''Ik werk al jaren in gemeenteland, maar ben ooit begonnen als hovenier en doe niets liever dan bezig zijn met de natuur. In mijn vrije tijd heb ik jaren, naast mijn kantoorbaan, tuinen ontworpen en aangelegd. Nu ben ik voor Natuurmonumenten actief als vrijwillig gids op Tiengemeten een eiland in het Haringvliet. Ik noem mezelf ook wel tuinkabouter van huis uit. '' zegt Jan lachend.   

Wat doet een adviseur Groen en Leefomgeving? 

''Ik houd mij met veel verschillende aspecten bezig. Bijna in alle projecten waarin groen voorkomt, sluit mijn team aan. Denk hierbij aan de aanleg van nieuwe riolering, de herinrichting van wegen of de bouw van een nieuw kantoorpand. Onlangs zijn we begonnen met de herinrichting van de Spuiboulevard. In de middenberm staat een rij bomen die over twee jaar verplaatst moeten worden."

Jan vult aan: "Denk jij na over de dieren die gebruik maken van deze bomen? Wij wel! Het kan namelijk een vliegroute of foerageergebied zijn voor vleermuizen. Hoe pak je dit dan aan? De benodigde onderzoeken zoals een quickscan flora en fauna en eventueel aanvullend onderzoek te adviseren en uit te laten voeren. Vaak biedt de omgeving al voldoende alternatieven voor de dieren om zich op een 'natuurlijke' wijze aan te passen. Maar soms moeten er andere maatregelen worden genomen. Hier in de Spuiboulevard is niet veel groen, dus dat wordt al lastig. Om vleermuizen goed te kunnen onderzoeken ben je zo een jaar verder. In het voorjaar, zomer en in het najaar worden metingen verricht. Waar worden de vleermuizen gespot? Waar maken de vleermuizen gebruik van? Met deze uitkomsten maken wij een analyse en adviseren wij onze opdrachtgevers." 

Projectleiders van de gemeente winnen bij Jan en zijn collega's advies in. Samen met twee adviseurs binnen het team, een voor Groenontwerpen & Inrichten en een voor Klimaatadaptatie, pakken ze deze aanvragen op. Jan verteld: "Al onze collega's hebben vanzelfsprekend een echte affiniteit met groen, dieren en welzijn. In combinatie met onze jarenlange ervaring en kennis van de lokale omstandigheden, kunnen we ze van goed advies voorzien.'' 

Is onderzoek doen naar flora en fauna verplicht?'

"Vroeger, dat is ruim 30 jaar geleden, deden we niet veel met flora en fauna, niks eigenlijk. Het moest vooral fleurig zijn, goed bloeien en groeien. Er werd totaal niet gekeken naar wat het beste zou zijn voor de flora en fauna in dat betreffende gebied. Dat is met de jaren ontzettend veranderd. Dat vraagt om een andere kijk naar projecten en de invloed hiervan op de omgeving. Tegenwoordig zijn we vanwege de Omgevingswet verplicht om flora- en faunaonderzoeken te verrichten voordat een project opgestart mag worden. Deze onderzoeken worden door geselecteerde bureaus uitgevoerd. De uitkomsten worden beoordeeld en geadviseerd aan de opdrachtgever. Als de plannen aangepast kunnen worden is in veel gevallen geen ontheffingsaanvraag nodig. Ook wordt bekeken of we kunnen werken met de Gedragscode soortbescherming gemeenten voor ruimtelijke ingrepen. In de omgeving zijn vaak al geschikte voorzieningen aanwezig maar dan moet het onderzoek wel ruimer zijn dan de werkgrens van het project. Uiteindelijk worden de gegevens ook gebruikt voor de omgevingsaanvraag. Zijn deze in orde? Dan wordt er een vergunning verleend. Het kan zijn dat er meer onderzoek nodig is dan gepland. Het ligt er maar net aan wat je op locatie tegenkomt. Als er te veel groen wordt weggehaald die planten en dieren nodig hebben, bestaat de kans dat de populatie krimpt of zelfs compleet verdwijnt. Mijn team heeft het beste voor met de flora en fauna, daarom is gedegen onderzoek doen heel belangrijk."

Met elkaar bekijken we de best mogelijke opties voor bepaalde beslissingen. Als een wet wordt aangepast, moeten wij daar vanuit ons vakgebied op acteren. " 

Hoe maak jij het verschil?

"Ik heb veel gezien sinds de start van mijn carrière en daardoor veel kennis opgedaan. Elke ervaring is weer nieuwe informatie die ik kan gebruiken voor een volgend traject. Ik maak niet alleen het verschil, dit doen we samen met het hele team. Gezamenlijk bekijken we de situatie om tot de beste oplossing te komen. Dat is het allerbelangrijkste! Mocht er geen geschikte oplossing zijn, die voordelig is voor flora en fauna, dan kunnen we uiteindelijk toch beslissen om een boom te kappen. Omdat het echt niet anders kan. Daarbij proberen we de boom te herplanten in de directe omgeving of een andere locatie. Met het team gaan we voor de best mogelijke optie!'' 

Waar ben je trots op?

"Ik ben trots dat er meer aandacht is voor groen en natuur. Bij de start van een project wordt al gevraagd om mee te denken, zoals de herinrichting van het Weizigtpark en het maken van goede groeiplaatsen voor de oude bomen op onder andere de Krispijnseweg. Door te adviseren en meedenken in het ontwerp en uitvoering van de geluidsschermen langs de A16 en N3 voor Amstelwijk en het Gezondheidspark kon gebruik worden gemaakt van de Gedragscode soortbescherming gemeenten. Hierdoor was er geen ontheffingsaanvraag van de Wet natuurbescherming nodig waardoor een mogelijke vertraging van ongeveer één jaar is voorkomen."